Kompresörler, atmosferden alınan havanın sıkıştırılarak depolar. Hidrolik ihtiyaçların karşılanmasında kullanılan bu makineler, birçok farklı endüstride kullanıma açıktır. Kompresörler kullandıkları güç bakımından genel olarak dizel, elektrikli ya da benzinli motor olarak farklılaşır. Mekanik enerjiyi basınç enerjisine dönüştürmeyi amaçlarlar. Havayı ve gazı sıkıştırmayı sağlayan bu motorlu makinelerin doğru kullanımı oldukça önemlidir. Kompresörler genel olarak vidalı ve pistonlu olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.

Peki kompresör seçilirken nelere dikkat edilmeli ve hangi parametrelere göre kompresör tercihi yapılmalıdır? Yağlı vidalı kompresör ve yağsız olanlardan hangisi sektörünüze en uygun olandır?

İhtiyaca göre seçilen kompresör büyüklükleri ve türünün yanında kompresörün yağlı veya yağsız olması da karar verilmesi gereken bir seçimdir. Bu durum açısından sınıflandırılacak olursa iki ayrı seçenek karşımıza çıkmaktadır.

1- Yağsız Vidalı Kompresör Seçimi Hangi Durumlarda Yapılır?

Kompresörler amaca yönelik üretildiklerinden, ihtiyaca göre kompresör seçimi yapılmalıdır. Tesisin kompresör ihtiyacı belirlendikten sonra büyüklük ve türler konularında kararlar verilebilir. Kompresördeki yağ, hava kompresörlerinde basınçlı havanın yağlanmasında, sızdırmazlığı sağlamada ve ayrıca soğutmada işlevsel olarak görev alır.

Çalışma ortamlarına bağlı olarak yağın kirlenme oranlarında yükseklik görülüyorsa yağsız vidalı kompresör tercihi önem kazanır. Bu konuda dikkat edilmesi gereken parametre, yağdaki kirlenmenin verdiği zararın ne kadar kritik olduğudur. Sterilizasyona dikkat eden tesislerde bu kirlenme minimuma indirilmeli ve bu nedenle yağsız kompresörler tercih edilmelidir.

Yağsız kompresör tercihi maliyet açısından önemli bir dezavantaj içerir. Havanın kir, toz ve benzeri kalıntılardan temiz olması, üretim kalite kontrolünden geçerken ideal olmayan koşullar nedeniyle kabul görmeyen sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle yağsız havaya mutlak bir gereklilik bulunmuyorsa yağlı vidalı kompresör kullanımı gözden geçirilmelidir. Basınçlı havadaki yağ, hava filtreleri ile temizlenerek kaliteli bir hava saflığına ulaşılabilir.

2- Yağlı Vidalı Kompresör Nasıl Çalışır?

Yağlı vidalı kompresör, motordan güç alır ve vida ünitesi dönmeye başlar. İç sistemindeki basınç seviyesini artırır. Yükselen basınç nedeniyle sistem, kendi içindeki yağ ile vidayı yağlar. Belirli bir zaman sonra hava emiş valfini otomatik olarak aktif hale getirerek yağ ve havayı aynı zamanda ayırma tankına iletir.

Bu tank içinde birbirinden ayrıştırılan yağ ile hava, farklı radyatörlere gönderilerek ayrı ayrı soğutmaktadır. Hava dışarıya, yağ da kompresör içindeki sisteme tekrar iletilir. Böylelikle yağlı vidalı kompresör içerisindeki yağ sürekli olarak soğutma işlemi gerçekleştirir ve hararet yapması engellenir.

Tercih edilirken dikkat edilmesi gereken en önemli durum, havanın yağlanması olacaktır. Yağlı kompresörler her ne kadar kullanım ve maliyet açısından kolaylık sağlasa da her zaman birinci tercih olamazlar. Yağlı havanın tesisteki kullanım şekli veya üretimi etkileyip etkilemeyeceği mutlaka değerlendirilmeli ve maliyet gözetmeksizin doğru cihazlar tercih edilmelidir.

Hava Saflığı Sınıfları

Yağlı hava çeşitli endüstri alanlarında kesinlikle istenmeyen durumlardandır. Bunlar küçük atölyeler, gıda ve ilaç üretim tesisleri gibi alanlardadır. Bu nedenle ISO standartları olarak ayrılmış hava temizliği seviyeleri bulunur.

ISO Class 1

Yağ konsantrasyonu açısından tanımlanan standartlarda 5 sınıf bulunur ve Class 1, bunlar arasında en iyisidir. Bu sınıfta 1 bar(a) 14,5 psia ve 20°C koşullarında 0,01 mg/m3 oranında yağ konsantrasyonu bulunur. Kriterlerin sağlanması sonucu bu havaya “teknik açıdan yağsız” sınıflandırması uygun görülmüştür.

ISO Class 0

Havanın olabilecek en iyi seviyelerde yağsızlık derecesi için Class 1’den daha az yağ içeren hava standartları oluşturulmuştur. Bu hava tipinde yağ hiç bulunmaz. Class 0 ürünler kullanılır ve hava yağ ile kirletilmemiş olur. Bu, yağsız kompresör kullanımı ile sağlanabilir. Yağsız kompresörler her ne kadar yağsız havayı garantiliyor gibi görünse de Class 1 ürünü olabilir. Bu nedenle alınırken yağsız hava standartlarına uygun olup olmadığı dikkatle kontrol edilmelidir. %100 yağsız hava sağlanması önemli olan tesislerde teknik açıdan yağsız hava yeterli performansı göstermez ve onarımı maliyetli problemlere neden olabilir.

Yağlı veya yağsız kompresör seçiminde kompresörün hangi tesis için kullanılacağı büyük önem taşır. Kimi ürünler maliyeti yüksek olsa bile doğru kalitede hava temizliğine dikkat edilerek tercih edilmelidir. Bu nedenle kritik seçimi yaparken Tahaş Servis yetkili birimlerimizden yararlanabilir veya online siteden yardım alabilirsiniz.