Günümüzde ekonomik dengelerin değişmesi ile işletmeler arasındaki rekabet oldukça yükselmeye başlamıştır. Birçok kalem gibi işletmelerin maliyetlerini azaltması için enerji tasarrufunu da göz önüne almaları gerekmektedir. Birçok firma için basınçlı hava sistemi ihtiyacı zorunluluk halindedir.  Bu nedenle basınçlı hava sistemlerinin verimli kullanılacak hale getirilmesi önemlilik arz etmektedir. Bu yazımızda hava kompresörü kullanan işletmeler için hava kompresörü verimi nasıl arttırılabilir sorusunun yanıtlarına değindik. 

Hava Kompresörü Verimliliğini Artırmak Neden Önemlidir?

Doğal kaynakların sınırsız olduğu düşüncesi günümüzde yerini, bu kaynakların bilinçsizce kullanılması durumunda tükeneceği öngörüsüne bırakmıştır. Durum böyle olunca tüm dünya için enerji verimliliği konusu öncelik haline gelmiştir. Yapılan bir öngörüye göre, herkes enerji verimliliği konusunda hassasiyet göstermez ve insan ırkı bu şekilde çoğalmaya devam ederse durum vahimdir. Çünkü, insanlık 2050 yılında ihtiyaçlarını karşılamak için 3 adet dünyaya gereksinim duyacaktır. 

Üretilmesi, depolaması ve taşınması kolay olduğu kadar güvenli ve temiz olan basınçlı hava, endüstriler için vazgeçilmezdir. Basınçlı hava maliyetinin % 75’i enerji, kalan % 25’i ise ekipman yatırımı, amortisman, kullanılan alan maliyeti, bakım-onarım gibi diğer maliyet kalemleri olarak kabul edilmektedir. Dolayısıyla bu kadar yüksek olan enerji maliyetlerinde tasarruf etmek bir zorunluluk haline gelmektedir.

Hava kompresörü daha verimli çalıştığında ise enerji tasarrufu yanında ayrıca zamansız arızalar ve öngörülemeyen bir değişimden de kaçınılmış olunur. Ayrıca nihai üretim kaliteli yapılabilirken, sağlanan verimlilik ve müşteri memnuniyeti sayesinde ise kıyasıya rekabette bir adım öne geçilebilir.

Hava Kompresörü Verimliliği Analiz Yöntemleri

Hava kompresörü verimliliğini analiz etmenin farklı yolları bulunurken, bunlar dört aşamada ele alınabilir. Bu aşamalar kısaca şu şekildedir; 

1. Basınçlı Hava Üretiminde Kompresör Verimliliği

Kompresör için harcanan enerjinin %15’i basınçlandırma, kalan kısmı ise sistemden ısı olarak atılarak harcanmaktadır. Dolayısıyla çok kademeli ve ara soğutmalı sıkıştırma ile kompresörün verimini artırmak mümkündür. İşte verimsiz çalışan kompresör için alınabilecek bazı önlemler; 

• Doğru kompresör kombinasyonunun seçilmesi

İşletmenin ihtiyacı olan basınçlı hava miktarına göre hava kompresörü doğru boyutlandırılmalıdır. Bunun yanında gelişmiş kontrol sistemleri olan yeni teknoloji modelinin seçilmesi verimlilik açısından oldukça önemlidir. Mesela aralıklı basınçlı hava kullanan işletmeler için pistonlu kompresörler yeterli olabilirken, birçok noktada ve sürekli basınçlı hava kullananlar için ise vidalı kompresör idealdir. 

• Kompresör Bakımları

Kompresör bakımlarının belirlenen periyotta ve kaliteli yedek parçalarla yapılması verimlilik açısından oldukça önemlidir. Bu bakımda separatör, yağ ve emiş filtrelerinin temizlik ve değişimi yapılmalıdır. Aksi takdirde tıkanmalardan kaynaklı basınç düşüşü, fazla enerji harcanmasına neden olabilir.

• Kompresörlerin bulunduğu ortam şartları

İster pistonlu isterse vidalı kompresör olsun, basınçlı havanın kaynağı, ortamdaki havadır. Bu yüzden ortam koşulları hava debisi üzerinde oldukça etkili bir faktördür. Emilen havanın oldukça serin olması gerekirken, aksi halde kompresör odasının ısısı oldukça yüksek değerlere ulaşarak verimliliği düşürebilir.

• Kompresörden ısı yoluyla enerji geri kazanımı

Kompresörde kullanılan enerjinin %80’den fazlasının atık ısı olarak dışarı atıldığı düşünüldüğünde, bunu geri kazanmak verimlilikte kayda değer bir artışa neden olabilir. Atık ısı geri kazanıldığında, diğer işletme bölümlerindeki ortamın veya suyun ısıtılmasını ücretsiz olarak sağlayabilir.

2. Kompresörün Konumlandırılması ve Taşınmasında Verimlilik

Ölçümler ile belirlenen hava kalitesinin kompresörün verimliliği açısından değeri büyüktür. Hava kalitesi şu aşamalarla sağlanabilir; 

• Filtrelerde enerji verimliliği

Değiştirilmesi gereken hava filtreleri değiştirilmediği zaman tıkanıklığa neden olarak hava kompresörü verimliliğini düşürür. Böylelikle daha fazla enerji yakılmasına neden olur. Ayrıca büyük arızalara neden olarak daha büyük bir gider kalemi oluşturabilir.

• Hava kurutucularda enerji verimliliği

Havadaki nemin, hava kalitesi üzerindeki etkisi göz önüne alındığında, gerekli hava kurutucu ekipmanlarının seçilmesi kompresör verimliliğini artırabilir. Bu yüzden basınçlı hava sistemine ve ihtiyaç olan hava kalitesine uygun kurutucular seçilmelidir. 

• Hava hattında enerji verimliliği

Kompresörün hattının çapının ne olduğu ve sürtünme katsayısı, hattın basıncı ne kadar tutacağını etkileyen faktörlerdir. Dolayısıyla doğru boyutlandırılmadığında ciddi verimlilik düşüşüne neden olabilir.

3. Basınçlı Hava Tüketiminde Enerji Verimliliği

Basınçlı hava kullanılacak ekipmana uygun bir hava kompresörü seçimi, basınçlı havanın verimli olarak tüketilmesini sağlar. Dolayısıyla hem yatırım maliyetini hem de kullanılan enerjiden tasarruf ettirebilir. 

4. Basınçlı Hava Kaçakları ve Maliyetinin Yönetilmesi

Her ne kadar doğru konumlandırılmış olursa olsun basınçlı hava hatlarında kaçaklar kaçınılmazdır. Bu kaçakların periyodik kontrollerle tespit edilmesi ve giderilmesi ise kompresör verimliliğinde kayda değer bir artış sağlar.

Şayet sizde gerek çevresel etkileri, gerekse işletme maliyetlerini düşürmek için kompresörünüzün verimini artırmak istiyorsanız TAHAŞ SERVİS web sitesini ziyaret edebilir, verimliliği nasıl artırabileceğinize dair bilgi alabilirsiniz. Ayrıca mevcut kompresörünüz ile ilgili yaşadığınız sorunlara bütüncül bir bakış açısıyla değerlendirme yapılması için randevu oluşturabilirsiniz. Havanın ve enerjinin son noktasına kadar tasarruf edebilmenize yardımcı olabilecek çözümlere dair güncellenen BLOG sayfamızdan bilgi edinebilir, önemli oranlarda tasarruf edebilirsiniz.