Küreselleşme ile birlikte farklı bir sürece giren ekonomide rekabetler artarken birim maliyete düşen enerji miktarları ayrı bir önem kazandı. Sürdürebilirlik açısından kaliteden ödün vermeden birim maliyeti düşürme çabası içerinde çevre dostu hava kompresörleri, kayda değer bir tasarruf adımı olabilir. Böylelikle istikrarlı bir çalışma ortamı sağlanabilirken aynı zamanda daha uzun bakım aralıkları ve güvenilirlik de sağlar. Peki basınçlı hava sistemlerinin temel parçası olan kompresörlerde enerji verimliliği nasıl sağlanır ve nasıl tasarruf edilir? Beraberce bir göz atalım; 

Hava Kompresöründe Enerji Tasarrufu Nasıl Yapılır? 

Kompresör sistemindeki hava sıkıştırıldığı zaman açığa bir ısı çıkar. Bu ısı sadece sıkıştırılan hacim içerinde kalmayarak basınçlı hava sistemi içerisine de gönderilir. Ancak sisteme verilmeden önce ısının bir kısmının uzaklaştırılması gerekir. Tüm bu işlemler için gereken ise enerjidir. Hava kompresöründe enerji verimliliğini diğer bir ifadeyle enerji tasarrufu yapabilmek için basınçlı hava sisteminin bir bütün olarak değerlendirilmesi gerekir. İşte basınçlı hava sisteminde değerlendirilmesi gereken enerji verimliliği kriterleri;

Elektriksel Olarak Değerlendirilmesi

Hava kompresörü elektrik tesisatının aşırı yüklenmesi sigorta ve röle gibi aksamların ömürlerinin kısalmasına neden olur. Böyle bir durum sadece elektrik tesisatı ile sınırlı kalmaz; elektronik kartlar, sayaçlar, ölçüm cihazlarının arızalanma riskini de artırır. Tüm bunların arızalanması ise harmonik kirliliğe sebep olurken enerji kayıplarını artırır. Bu yüzden elektriksel olarak değerlendirmenin periyodik olarak yapılması enerji verimliliği açısından kayıpları önleyebilir.

Hava Kaçaklarının Değerlendirilmesi

Enerji verimliliği için basınçlı hava sistemlerindeki kaçakların önlenmesi kayda değer bir adımdır. Kaçakların büyük bir bölümü eksik ve yetersiz bakım yapılan tesisatlardan kaynaklanır. Genellikle makine bağlantılarının olduğu yerlerde sıklıkla görülen bu kaçaklar, dirsek ve vana bağlantılarında da görülebilir. Ayrıca motor filtre ve içi bağlantılar, fan girişleri, ayırıcı drenaj gibi noktalarda da kaçak görülebilir. Bu da gereken basınçlı hava için hava kompresörünün daha fazla çalışması anlamına geleceğinden enerji verimliliğini sekteye uğratabilir. 

Basınç ve Debinin Değerlendirilmesi

Hava kompresörünün verimli çalışıp çalışmadığının değerlendirmenin bir yolu da basınç ve debidir. Periyodik olarak basınç ve debinin kontrol edilmesi gerekir. Çünkü basınç düştüğü zaman sistemin çalışması verimsizleşir ve yüksek basınç üretmek için daha fazla kompresör çalışır. Bu da daha fazla enerji harcanacağı anlamına gelir. 

Kompresör Kolektörlerinin Yerleşimi ve Bağlantılarının Değerlendirilmesi

Ani basınçlı hava ihtiyacı durumunda bu talebi karşılayan kolektörler kompresörün hava depolarıdır. Duruma göre kompresör devreden çıkarıldığında buradaki havalar kullanılır. Kurulum döneminde yeterli gibi görünen bu depolar, zaman içerinde yeni ekipmanların ilavesiyle yetersiz kalabilir. Bu yüzden kompresörün daha fazla çalışması gerekirken bu daha fazla enerji harcanacağı anlamına gelir. Basıncın yükselmesi ile kompresörün kapanması ilkesi ile çalışan bu kolektörlerin düzenli olarak uygunluğunun kontrol edilmesi ve bakımının yapılması gerekir.

Kompresörün Ortam Değerlendirilmesi

Hava kompresörü çalışırken ısı üretir. Şayet bulunduğu ortamın havalandırması iyi değilse ortam ısısı yükselebilir. Genelde  ortam ısısının 35-38°C’yi geçmemesi önerilirken , bu hava kompresörünün etkisiyle 10 derece daha yükselecek anlamına gelir. Yüksek ısı ise kompresöre daha fazla yük binmesine neden olarak enerji ihtiyacını yükseltir. Ömrünü de kısaltırken güvenlik açısından da riskler teşkil edebilir. 

Kompresör Modelinin Değerlendirilmesi 

Kaliteli hava sağlamada en iyi modellerden biri olan vidalı kompresör alım ve kurulum açısından da oldukça ekonomiktir. Ancak diğer modellere göre kısmi yüklerde verim kaybına çabuk uğrayabilir. Böyle bir durumda pistonlu kompresörler daha iyi verim sağlarken işletmenin hacmine uygun bir modelin seçilmesi daha anlamlı bir hal alır. Özellikle enerji verimliliği için pistonlu veya vidalı hava kompresörü modellerinden en uygun modelin seçilmesi şarttır.  

Hava Kompresörlerinde Enerji Verimliliğinin Sürekliliği İçin Öneriler

Basınçlı hava sistemlerinde enerji verimliliğinin sağlamanın yanında sürdürülebilir kılınması da oldukça önemlidir. Çünkü sürdürülemeyen hiçbir avantaj kalıcı çözümler üretemez. Hava kompresörü enerji verimliliğini sürdürebilir kılmak için ise bazı püf noktalara dikkat edilmesi gerekir. Dikkat edilmesi gerekenler şu şekilde sıralanabilir; 

Ring Hattının Kurulması

Basınçlı havanın işletmenin her yerine kesintisiz bir şekilde sağlanması kaliteli üretim kadar enerji tasarrufu içinde önemlidir. Böylelikle hava kaçakları engellenebilirken, enerji verimliliği sürdürülebilir kılınabilir. Kapalı çevrim ring hattı kurulması tavsiye edilirken, eskiyen boru olup olmadığı ve kaçaklar periyodik olarak kontrol edilmelidir.

Kompresör Isısının Geri Dönüşümü

Kompresörün çıkardığı ısının işletmenin ısınma ve sıcak su ihtiyacının karşılanmasında kullanılması, bu ihtiyaçlar için ayrıca enerji yakılmasını önler. Ayrıca hava kompresörünün soğutulmasını ve ömrünün uzun olmasını da katkıda bulunur. 

Kompresör Periyodik Bakımı

Hava kompresörünün bakımın talimatlarda belirtildiği şekilde yapılması, enerji verimliliğinin sürdürülebilir kılınmasında en önemli  adımlardan biridir. Bunun işinin uzmanı bir servis tarafından yapılması ise en doğru karardır. Böylelikle eskiyen parça ve değişmesi gereken filtreler zamanında değiştirilerek enerji tasarrufu sağlanabilir. 

Kullanım alanı olarak geniş bir spekturuma sahip kompresörler, üretim sektöründe yoğun kullanılırlar. Bu yüzden birim maliyete yansıyan basınçlı hava için gereken enerji miktarının düşürülmesi ise işletme yöneticileri için daha titizlikle üzerinde durulması gereken konuların başında gelir. İlk olarak en uygun modelin seçilmesi ile başlanan sürecin, bakım ve kapasite artışında yenilikçi modellerle değiştirilmesi ile devam ettirilmesi gerekir. Aksi takdirde enerji verimliliği o an için sağlansa da sürdürülebilir olmaz.

Şayet sizde mevcut kompresörünüzü enerji verimliliği yüksek yeni modellerle değiştirmek istiyorsanız,  TAHAŞ SERVİS web sitesini ziyaret edebilir, birçok model arasından en uygun olanı seçebilirsiniz. Ayrıca mevcut kompresörünüzün enerji verimliliğini artırmak için bakım randevusu alabilir, bakımını yaptırabilirsiniz. Aynı zamanda basınçlı hava sistemleri hakkında sürekli güncellenen BLOG sayfasına göz atabilir, işletmenizin verimliliğini artıracak fikirler edinebilirsiniz.